Oude Kerk-gebouw

Het kerkgebouw

In 1783 was het uit de 14e eeuw daterende kerkgebouw dat op de plaats van de huidige kerk stond zo vervallen, dat tot nieuwbouw werd besloten. Het ontwerp werd van Guidici, een architect van Italiaanse afkomst, die woonde en werkte in Rotterdam.

Gravure Dorpsstraat Zegwaart 1762 
 

Opmerkelijk is de in streng classicistische stijl uitgevoerde ingangspartij aan de noordzijde. In die noordgevel vinden we de eerste steen, een tweede steen in drie stukken ligt achter in het koor van de kerk en vermeldt de voltooiing van het kerkgebouw.

Het inwendige van de kerk wordt door de vier pijlers verdeeld in een ruimte, die de vorm heeft van een Grieks kruis (een kruis met vier ongeveer even lange armen).

Het interieur

De kansel is versierd in Lodewijk XVI-stijl; de drie reliëfs stellen voor: de verspieders met de druiventros uit het dal Eskol, Mozes met de twee stenen tafelen met de Tien Woorden en Mozes bij het brandende braambos.

De kansel en het doophek werden vervaardigd door Franciscus van Ursel uit Antwerpen. Van het doophek zijn nog twee stukken te zien aan de zijkanten van de kerkenraadsbanken.

De vier oude psalmborden aan de pilaren hangen, zijn van de hand van J. Robijn uit Rotterdam. Op deze borden is aangegeven: psalm 132 : 8, 9 en 10. Deze verzen zijn gezongen bij de ingebruikneming van de kerk in het najaar van 1787. De vier kleine kronen in de kerk dateren uit de periode 1625-1650. Zo'n zelfde kroon in de consistorie werd gestolen en  is vervangen door een replica. De twee grotere kronen zijn uit de 18e eeuw. De grootste kroon in het centrum is een geschenk van de Hervormde Vrouwenvereniging "Fébé" na de restauratie van 1967-1970.

De kerk bezit twee zilveren avondmaalsbekers met het jaartal 1679, waarschijnlijk het schenkingsjaar, die vervaardigd zijn in 1647 in Haarlem en in 1649 in Leiden.

Opvallend zijn ook de herenbanken met luifel. Op de linker bank ziet men het wapen van de familie Osy, ambachtsheer van Zegwaart, geflankeerd door twee banieren, de ene met een leeuw en de andere met de wapenspreuk van de Osy's: arte, labore, patientia (kunstig, werkzaam, geduldig). De middelste zogenaamde regerings- of schoutenbank is bekroond met het roer der voorzichtigheid, de tafelen der Wet, een lichtbaken en de spreuk: onus leve pondus grave (een lichte last is een zwaar gewicht).

De rechter bank draagt de wapens van mr. G. van Aalst Schouten, ambachtsheer van Zoetermeer, en van zijn echtgenote. In het midden het wapen van Zoetermeer met de meerbloemen.

Het koor werd afgesloten met een smeedijzeren hek; bij de restauratie heeft men dit hek tegen de oostmuur geplaatst, zodat het koor nu als avondmaalsruimte kan worden gebruikt en als ontmoetingsruimte na de morgendienst.

De restauratie werd uitgevoerd in de jaren 1967-1970. Vrijwel alle banken werden toen door stoelen vervangen; het schilderwerk werd weer uitgevoerd in de oorspronkelijke kleuren.

In het voorjaar van 2002 is een grote onderhoudsbeurt uitgevoerd. Alle door houtrot aangetaste roeden van de ramen van de kerk zijn vervangen en de kozijnen zijn waar nodig gerepareerd; de ramen zijn voorzien van dubbel glas; er zijn extra uitzetramen aangebracht voor een betere ventilatie. Alle ramen zijn opnieuw geschilderd en al het pleisterwerk in de kerk is opnieuw gesausd. Ook is toen het orgel in de huidige mahoniehouten kleur geschilderd.